Pijn in de onderbuik kan op vele manieren voorkomen. Meestal gaat het om een pijn vanuit de nieren, blaas of darmen. Maar er kan ook verschil zitten in oorzaak tussen mannen en vrouwen. Bij vrouwen kan de pijn bijvoorbeeld ontstaan vanuit de baarmoeder of de eierstokken en bij mannen vanuit de prostaat. Behoorlijk wat oorzaken dus!

Wat te doen bij pijn in de onderbuik

Om te weten hoe onder buikpijn ontstaat is het handig om te weten waaruit de romp bestaat. De romp wordt onderverdeeld in drie gebieden: de borst, de buik (en onderbuik) en de liesstreek. De borst wordt begrensd door de ribben en bevat het hart en de longen; de buik en onderbuik bevatten spijsverterings- en andere organen, waaronder de maag, de dunne en dikke darm, de lever, de galblaas, de alvleesklier, de milt, de appendix en de voortplantings- en geslachtsorganen. Zowel in de buik als de onderbuik bevinden zich dus veel organen. Hierdoor kunnen de oorzaken van buikpijn sterk verschillen. Mocht de buikpijn heel acuut opkomen en een aantal uren of dagen heftig aanhouden, dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts of langs de eerste hulp te gaan.

De locatie van de pijn

De eerste vraag die je huisarts of een andere arts aan je zal stellen is op welke plek je pijn voelt. Vervolgens zal hij vragen wat voor soort pijn je voelt. De ene buikpijn is de andere buikpijn niet. Zo kan het bonzend, zeurend, krampend, stekend of brandend aanvoelen. De locatie van de pijn kan ook belangrijk zijn voor de oorzaak. Zo kan pijn in de onderbuik rond de navel bij mannen een teken zijn van prostaatklachten, terwijl deze pijn bij vrouwen op een probleem met de blaas of baarmoeder kan duiden. Heb je rechtsonder pijn? Bij pijn aan de rechterkant van de onderbuik is er meestal iets aan de hand met de blindedarm of de dikke darm. Bij vrouwen kan deze pijn ook afkomstig zijn van de eierstok. Pijn aan de linkerkant van de onderbuik kan te maken hebben met een aandoening aan de dikke darm. Omdat er nog veel meer oorzaken kunnen zijn, zetten wij een aantal van de meest voorkomende oorzaken op een rij.

Blaasonsteking

Bij een blaasontsteking gaat het meestal om een bacteriële infectie van het blaasslijmvlies. De symptomen hiervan zijn: pijn bij het plassen, vaker kleine beetjes plassen, pijn in de rug of onderin de buik. Om zeker te weten of je een blaasontsteking hebt, kun je bij de huisarts je urine laten testen. Bij een blaasontsteking kan je wachten totdat de klachten vanzelf overgaan of je kunt antibiotica slikken. Bij zwangerschap, diabetes of een ziekte van je nieren of blaas is er altijd antibiotica nodig. Wat kan je zelf doen? Er wordt aangeraden om veel te drinken, bijvoorbeeld water, thee en melk. Sommige mensen drinken cranberrysap om te voorkomen dat ze een blaasontsteking krijgen. Dit komt doordat bepaalde stoffen in cranberry’s ervoor zouden zorgen dat bacteriën moeilijker aan de blaaswand hechten. In sommige onderzoeken lijken cranberry’s de kans op een blaasontsteking te verminderen, maar dat het echt werkt is nog niet bewezen.

Buikgriep

Ook een ‘gewone’ buikgriep kan de oorzaak zijn van buikpijn onderin je buik. Symptomen van buikgriep zijn onder meer misselijkheid, braken, diarree, buikkramp en een opgeblazen gevoel. Deze klachten gaan meestal samen met een lichte verhoging. Een buikgriep gaat vaak vanzelf weer over. Houdt het echter toch langer aan, dan is het goed om even bij de huisarts langs te gaan.

Blindedarmontsteking

De blindedarm zie eruit als een soort wormpje aan het begin van de dikke darm en wordt ook wel de appendix genoemd. Dit stukje kan ontstoken raken en de volgende klachten geven: pijn rechts onderin de buik, acute pijn die steeds heviger wordt, koorts, een ziek gevoel, misselijk en overgeven, geen zin in eten en niet goed kunnen poepen of juist diarree hebben. Als er sprake is van een blindedarmontsteking moet de blindedarm meestal operatief weggehaald worden. Deze operatie moet snel gebeuren; binnen één dag.

Galstenen

Heb je naast pijn in de onderbuik ook ander klachten, zoals boeren, misselijkheid, koorts, rillingen, geen eetlust, een vreemd gevoel in de bovenbuik na het eten en een hevige pijn in de rechterkant van de bovenbuik? Dan kunnen galstenen misschien de oorzaak zijn. Deze pijn kan zelfs doortrekken tot in het rechter schouderblad of tussen beide schouderbladen. Galstenen zonder symptomen hoeven in principe niet behandeld te worden. Heb je wel veel last, dan kan je arts je een pijnstiller of een middel tegen krampen voorschrijven. Wat kun je er zelf tegen doen? Eet gezond en met mate. Probeer vetrijke producten te vermijden. Let op je gewicht, en zorg ervoor dat je niet te veel bijkomt.

Voedselallergie

Voedselallergie kan een oorzaak zijn van de pijn in je onderbuik. Het is handig om voordat je verder zoekt naar de oorzaak van je buikpijn een allergie uitsluit. Het kan ook voorkomen dat je een intolerantie hebt voor bijvoorbeeld lactose of gluten. Dit kan ook buikpijn veroorzaken. Ook een vitamine te kort kan leiden tot pijn in de onderbuik. Het gaat dan vooral om een tekort aan vitamine B, vitamine D en het mineraal ijzer.

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)

Het prikkelbare darmsyndroom wordt ook wel een spastische darm genoemd. Het wordt gezien als de meest voorkomende oorzaak van maag- darmklachten bij volwassenen. Helaas is er geen duidelijke oorzaak voor PDS aan te wijzen. Wel zijn er een aantal factoren die kunnen bijdragen aan PDS, zoals gebrek aan vezels, vocht of beweging en overmaat aan oplosbare vezels (eien, koot etc.). Daarnaast kunnen ook psychologische factoren zoals stress en een onregelmatig leven zorgen voor PDS.